Cachi-Salta, en nog wat Buenos Aires

De rit van Cachi naar Salta viel alleszins mee en was adembenemend mooi. Nu dus weer in Salta.

Waarom dan een plaatje van een lelijk gebouw in Buenos Aires, in plaats van een foto van het mooie groene gebergte tussen Cachi en Salta? Omdat het hotel waarop ik tik, een veiligheidstic heeft en ik vrijwel niks kan uploaden.

Dus dan maar even wat ´kliekjes´ uit Buenos Aires.

Het gebouw rechtsboven is de nationale bibliotheek van Argentinië, en staat op de plaats waar eerst het paleis van Juan en Eva Perón stond. De militaire junta van generaal Videla liet het paleis opblazen om alle herinneringen aan Perón en zijn bewind op te ruimen, en gaf één van Argentinië´s beroemdste architecten opdracht om een nieuw gebouw voor de nationale bibliotheek te ontwerpen.

Het resultaat: een bunker in de vorm van een vierkante paddenstoel. Inderdaad, een bunker. Het ding en alle bijgebouwen bestaan uit gewapend beton en ademt in alles een militaire sfeer uit. Het is zó´n wanstaltig complex dat je je af gaat vragen of de architect misschien een bizarre grap heeft uitgehaald om de junta te kakken te zetten. Aan de andere kant: hij moest zijn ontwerpen ongetwijfeld ter goedkeuring voorleggen aan de junta. Dus íemand heeft er zijn handtekening voor gezet. Er is waarschijnlijk zelfs over vergaderd.

Tegen 1983, toen de militaire junta viel, was de bouw van het complex vermoedelijk al zo ver gevorderd dat het weer afbreken van het onding veel problemen met zich mee zou brengen. Dus lieten de opvolgende burgerregeringen het maar begaan. Het complex was in 1993 echt af.

Binnen is er in ieder geval genoeg moois te zien. Zo schijnt het één van de originele Gutenberg Bijbels uit 1455 te herbergen. (Schijnt, want toen wij wilden kijken was de bieb uiteraard dicht.)ç

Verder zijn we uiteraard bij het graf van Eva Perón geweest. Ze ligt begraven op het beroemde Cementerio de la Recoleta, in het Duarte familiegraf. De reisgidsjes scheppen er veel plezier in om je aan te sporen om Perón´s graf te gaan zoeken, maar zo moeilijk is het niet; je kijkt gewoon waar de meeste mensen heen lopen en voilá.

Om de Perón´s hangt nog steeds een mysterieus aura. Ze blijven redelijk ongrijpbaar, in die zin dat ze niet in één ideologie te vangen zijn. Juan Perón was een militaristisch ingesteld type, die Mussolini bewonderde. Het opzwepen van de massa´s, nationalisme en grote regeringsprojecten trokken hem zeer aan, maar het maakte het zijn tegenstanders makkelijk om hem weg te zetten als een fascist – wat dus niet geheel onterecht is.

Aan de andere kant vertoonde Perón ook sociale trekken, al kwam dat misschien door zijn vrouw, Evita Perón. (Het toevoegen van ´-ita´ is een soort liefkozend verkleinwoordje voor Argentijnen.) Hoewel Perón de werkgeversorganisaties meer macht gaf, net als Mussolini deed, versterkte hij ook sociale arbeidswetten voor de armere werkers. Daardoor nam zijn steun onder de arbeiders erg toe.

Maar hij nationaliseerde wel grote industrieën, tot woede van de elite, en dwong hij Buenos Aires als centralistische regeringsplaats op aan de landeigenaren, die juist een lossere federatie voor ogen hadden. Daarmee joeg hij de rechts-conservatieve elite tegen zich in het harnas. Toen Evita op 33-jarige leeftijd overleed aan kanker en het economisch slechter ging met Argentinië, was het met Juan Perón´s positie al gauw gebeurd.

Temeer daar Eva haar eigen schare aan vijanden had opgebouw. Ze was dan betrokken bij het lot van de armen en de minder bedeelden, ze was ook enorm politiek en polariseerde waar ze kon. Tegenstanders werden onder de voet gelopen.

Er volgde een staatsgreep en Perón vluchtte in 1957 naar – of all places – Spanje, waar de fascistische dictator en massamoordenaar Francisco Franco aan de macht was. Het gaf zijn tegenstanders alleen maar méér gelegenheid om Perón af te schilderen als een fascist, wat niet lang na het einde van de Tweede Wereldoorlog niet bepaald een publicitair voordeel was.

Ook volgde een hels gezeul met het lijk van Eva Perón. Aanhangers lieten het opgraven, om te voorkomen dat haar vijanden ermee aan de haal zouden gaan, en het verdween. Letterlijk. Jaren later deden wilde geruchten de ronde. Zou zo het Vaticaan, dat op de hand was van de rechtse oppositie, het lijk hebben laten begraven in een anoniem graf in Italië. Maar dan dook het dode icoon opeens weer op in Spanje, dan in Europa, dan weer in Argentinië…

Uiteindelijk vond het lijk zijn weg terug naar Juan Perón. Volgens de overlevering zou het verdroogde lichaam in Spanje bij Juan op de keukentafel hebben gelegen – vraag me niet waarom – en liet Perón het uiteindelijk weer overvliegen naar Argentinië, nadat hij in 1973 uit ballingschap was teruggekeerd en opnieuw verkozen tot president.

Inmiddels was hij getrouwd met zijn derde vrouw, Isabella, en toen Juan Perón overleed, liet Isabella hem en Eva samen begraven. Later werd Eva´s lijk wéér opgegraven nadat vandalen en tegenstanders het graf regelmatig beschadigden, en bijgezet in het graf van de Duartes, Eva´s familie. Daar rust het nu écht in vrede.

Maar vergis je niet: het spook van de Peróns waart nog steeds door Argentinië. Het is een beetje vergelijkbaar met de mythische status van de Kennedy´s in de VS.

De partij die Perón oprichtte, de Justicialistas, is nog immer de leverancier van presidenten (de huidige president, Christina Kirchner, is ook een ´Perónista´) en ruwweg de helft van het land loopt nog steeds weg met het icoon dat Evita is. Voor de één zijn de Peróns Het Kwaad, voor de ander mag er geen kwaad woord over de Peróns gesproken worden – en dan vooral niet over Evita.

Zo. Volgende keer hopelijk over de mooie rit van Cachi naar Salta!