Categorieën
Featured Meningen

De begrafenis van Zita Swoon

Zita Swoon – of eigenlijk frontman Stef Kamil Carlens – doet er goed aan om twee jaar vrijaf te nemen. Dan kan hij eens goed nadenken over wat hij wil met zijn band, want dat is hard nodig, zo bleek uit een live optreden van Zita Swoon in Paradiso op 16 december 2009.

Het moest het ‘Feest van Zita Swoon’ zijn, zo stond op de poster. Maar het optreden in Paradiso gaat waarschijnlijk de geschiedenisboekjes in als één van de slechtste uit de roemrijke geschiedenis van de band rond frontman Stef Kamil Carlens. Het ‘feest’ deed eerder denken aan een afscheid van een band die weet dat het hoogtepunt verleden tijd is.

Want het wilde allemaal niet lukken in de Amsterdamse poptempel. Dat was aan van alles te merken, in het bijzonder aan Stef Kamil Carlens zelf. De dirigent, de muziekschrijver, de creatieveling, het podiumdier moest alle zeilen bijzetten om het publiek in trance te brengen. Maar dat lukte slechts sporadisch, om niet te zeggen: precies twee keer.

Spinvis
De eerste keer was toen Erik de Jong, a.k.a. de Nederlandse artiest Spinvis, het podium betrad en een deuntje meespeelde met Zita Swoon. Stef Kamil Carlens had voor de gelegenheid het Zita Swoon-nummr ‘I feel alive in the city’ gemashed met het nummer ‘Bagagedrager’ van Spinvis. Dat werkte wonderwel, maar het succes kwam vooral op het conto van Spinvis. De tweede keer was tijdens ‘Moving through life as prey’, het enige nummer dat Zita Swoon speelde als toegift.

Zita Swoon doet er goed aan even bij zinnen te komen. Bij vlagen leek de Belgische band eerder op een combo-coverband die goede Zita Swoon-nummertjes in mambostijl verhaspelde dan op het spannende, magische groepje perfect op elkaar ingespeelde musici dat bijna 15 jaar lang musici-in-spé ertoe verleidde om hun tovenaarskinderen te willen zijn.

Tom Pintens, naast Carlens de tweede man, verliet de band in 2008 en voor ondergetekende was het de eerste keer dat hij Zita Swoon zonder Pintens zag. En wat een verschil. Er staat een soort leegte op het podium en dat merkte het publiek. Slechts zelden liet het duidelijk goedkeuring merken. Pas met het aantreden van de muziekdichter Spinvis schoot er een stroomstoot door het publiek. Maar helaas, na zijn vertrek verviel Zita Swoon weer in – durf ik het te zeggen? – obligate combobandmuzak die de harten niet sneller deed kloppen.

Oud versus Nieuw Zita Swoon
De vele bandwisselingen zijn duidelijk. Zij wreken zich nu. Eigenlijk zijn alleen Stef Kamil Carlens en drummer Aarich Jespers nog over als de originele leden van het collectief dat zich bijna 15 jaar geleden de naam Zita Swoon aanmat. Dat resulteert in een absolute dirigentenrol voor Carlens, die daardoor soms minuten lang met de rug naar het publiek gedraaid stond om zijn band aanwijzingen te geven. Dat helpt de band niet bepaald in de verplichte queeste om contact te leggen met het publiek, om de energie te zenden die terug komt. Carlens merkte het waarschijnlijk zelf ook, want op de helft van de show trok hij alles uit de kast en hulde hij zich opzichtig in de mantel van showman. Dansend, rondrennend en springend beukten zijn stembanden in op de microfoon.

Ja, dat leverde energie op. Maar te veel goede Zita Swoon-nummers werden verhaspeld in de grote mambomachine die de band live geworden lijkt. Het is zeer goed denkbaar dat je als artiest na 15 jaar liedjes wel eens wat anders wilt spelen, of ze in een nieuw jasje wilt steken. Maar je moet nooit uit het oog verliezen dat veruit de meeste fans naar je komen kijken omdat je je liedjes live mooier kunt maken. Niet anders.

Sommige typische Zita Swoon-nummers werden zodanig verbasterd dat er zelfs van het refrein weinig overbleef en toehoorders aan de hand van de songteksten maar moesten ontdekken wat er eigenlijk gespeeld werd. Meezingen was er nauwelijks bij.

Thom Barman
Zelfs Thom Barman, dEUS-frontman en door Carlens gevraagd om een deuntje mee te zingen, wist geen vuur in het optreden te brengen. Het publiek glimlachte, maar ook hier werd de zaal niet afgebroken. Dat lag niet aan schavuit Barman, die met zijn bekende nonchalante bravoure en dito sigaret het schavot betrad. Het hielp niet dat het geluid van Barman’s gitaar niet verder reikte dan het podium, en de viool van dEUS-lid Klaas Janszoon tot zijn frustratie niet versterkt werd. Janszoon luchtte zijn woede door briesend als een stier op enkele pedalen te stampen en de geluidsman aan de zijkant van het podium te vervloeken terwijl Zita Swoon en Barman vergeefs hun best deden op een cover van The Velvet Undergroud.

Naast dit alles viel de saxofonist / fluitist op. Die behoort nu tot wat Carlens op Zitaswoon.com ‘Big Zita Swoon’ noemt, kennelijk zijn versie van een big band. De saxofonist verstaat zijn kunsten, maar is overbodig en slaat de plank volledig mis. Zonder dat de goede man er iets aan kan doen is hij een stoorzender die het typische geluid van Zita Swoon verbloemt, de doorgaans juist zo goed getimede stiltes in de composities dichtsmeert. Je kunt ook een muzikant teveel toevoegen aan een big band, zo bewijst Carlens.

Doek valt
De toegift na meer dan twee uur mambo-covers van Zita Swoon bestond uit ‘Moving through life as prey’. De live-versie van dit nummer is in vele gedaantes altijd beter dan de originele studioversie, en ook dit keer stelden Carlens en achtergrondzangeressen niet teleur. Ingetogen, met overgave en breekbaar. Eindelijk dook de bekende Zita Swoon-betovering op, één die in ieder geval het publiek nooit zal vervelen.

Carlens rekte het nummer door de microfoon neer te leggen en akoestisch verder te rekken. De hint kwam niet over; niemand zong mee.

Zichtbaar teleurgesteld verliet Carlens het podium van Paradiso. Kort daarna maakte iemand anders naast het podium – de manager? – een gebaar naar de techniek: een vinger die een snijdende beweging langs de keel uitbeeldde. Niet nog een toegift, het is klaar.

Inderdaad. Als Zita Swoon in Paradiso een nieuwe toetssteen neerzette voor de komende jaren, dan is het klaar.

8 reacties op “De begrafenis van Zita Swoon”

Dit was de eerste keer dat ik Zita Swoon live hoorde, maar ook ik was best een beetje teleurgesteld. Voor mij klonk dit concert alsof ik naar een faux-stereo Beatlesalbum zat te luisteren met maar een van de twee in-ear oortjes in: in mijn hoofd moest ik alle toetsenpartijen, en alle gitaarpartijen van Pintens erbij denken om het herkenbaar te maken. De nummers werden zonder deze heldere, ritmische klanken nogal een donkere brij. Sommige songs waren op het akkoordenschema en de tekst na inderdaad zelfs totaal onherkenbaar, maar het allervervelendst vond ik nog wel de fluitist/saxofonist.

Ik had voor ik naar het concert ging de Ancienne Belgique (http://www.abconcerts.be/nl/abtv/p/detail/zita-swoon-2) registratie gekeken en me kapot geergerd aan die liftmuziekgenererende blaasbalk. Het schepte me dan ook nogal wat vreugde dat hij aan het begin van het paradisoconcert prettig zacht ingemixt was. Tot ontevreden van de saxofonist overigens, die maar naar de geluidsman bleef wenken dat hij harder moest, wat hem helaas lukte. Deze man breekt werkelijk elke blazer-in-een-band-wet. Een blazer voegt ritmische signaaltjes toe, heeft soms een ondersteundende rol in de melodie, mag heel af en toe een solotje doen. Een blazer is geen Lisa Simpson die doet alsof de band een album is die ze net zachtjes opzet om overheen te soleren om haar toonladders te oefenen. Deze man gooide werkelijk overal straatmuzikantennotenbrij overheen. Een saxofoon is geen ketchup: Gruwelijk!

Spinvis was inderdaad geniaal, Barman was niet zo goed als in Brussel (wat een contrast ten opzichte van de wat verlegen Carlens trouwens), ik heb genoten van de bassist, de Gyselzusters en Carlens; de ingetogen momenten. Helaas was er maar een nummer waar ik de behoefte bij voelde mee te zingen, mist Zita Swoon echt Pintens, en die verdomde blazer moeten ze kielhalen en vergeten weer op te vissen!

Hear hear, Bastiaan!

Tja. Barman. Naast zijn ego verbleekt een boel. Als je niet uit hetzelfde hout gesneden bent, ben je al snel ‘weg’. Misschien was dat de oorzaak van het vertrek van Carlens; de ene prima donna wilde ook licht gegund worden.

Jammer dat het de eerste – en vermoedelijk laatste – keer was dat je Zita Swoon live zag. Ik heb eerdere optredens gezien en die waren meesterlijk.

En trouwens, en dat was ik bijna vergeten: ze vergaten ‘…Maria’ en ‘TV Song’ te spelen!!!1!1!!! Hoe kún je een ‘Feest van Zita Swoon’ organiseren en dan juist die nrs niet spelen. ’t Is gewoon heiligschennis gepleegd door de pastoor zelf.

De Barman straalt inderdaad nogal wat ego uit, maar het is ook aanstekelijk en het raakte me duidelijk tijdens het concert. Als ik een tienermeisje was, was ik nu een verliefde bakvis. Grote bands hebben grootse roergangers.

Ik zelf hoopte sterk op Infinite Down, dat ze wel in Brussel speelden maar helaas niet in Amsterdam. Ik was allang blij dat het liedje voor de bomen niet al te “kumbaya my lord” was. http://www.demorgen.be/dm/nl/1343/Recensies/article/detail/1041552/2009/12/14/15-jaar-Zita-Swoon-in-AB-Tijdelijk-afscheid-in-Technicolor.dhtml De morgen is een stuk positiever.

Inderdaad :-), maar we waren niet in de zaal, dus misschien kwam het briljant over ;-). Op een andere noot: het wordt tijd dat Admiral Freebee weer gaat optreden! Ik zou er zelfs voor naar Belgie rijden.

Sorry maar ik ben het hier totaal niet mee eens. Ik heb zita swoon leren kennen destijds met disco en was er helemaal weg van. Er wordt hier geschreven dat er te veel wissels zijn geweest maar laten we de giselle zusters niet vergeten die het voor mij helemaal af maken, hadden die er niet bij moeten komen? Ik ben ook van mening dat een goede band zich blijft vernieuwen. Dit is juist één van de dingen dat ik zo waardeer. Als ze telkens het zelfde kunstje zouden uitvoeren is het ook weer niet goed. Ik dacht dat het minder zou zijn zonder Tom. Ik moest er wel aan wennen maar eerlijk gezegd vind ik het beter zonder hem, ik heb het gevoel dat het nu uit 1 schrijver komt en dat de muziek wordt gemaakt zoals die bedoeld is.Nu even in het kort want ik heb haast, De toetsenist mis ik wel, de sax vind ik tof, de dwarsfluit vind ik bij een paar nrs tot zijn recht komen. De percussie vind ik heerlijk. Het optreden vond ik geweldig , ik hou er van om verbaasd te worden en nieuwe dingen te horen. spinvis vond ik niet erg boeiend eigenlijk, ik waardeer spinvis als artiest wel trouwens. Als je van liedjes meezingen houdt of graag dingen uitkauwd is zita misschien niet de juiste band voor je, maar ik vind dit artikel wel erg nagetief en vraag me af hou deze schrijver in de positie is gekomen hier te mogen schrijven.

Het laatste neem ik terug, ik zie nu pas wat voor site het is. Discussie is altijd een mooi iets.

Ik heb hun laatste concert gezien in de AB in Brussel en dat was schitterend!!! Nog nooit zo iets moois gehoord! De belgische commentaren waren dan ook alleen maar lovend. Ik kan mij echt niet vinden in uitspraken zoals: over hun top heen… Voor mij blijven ze een top groep.

Groetjes,

Het hele concert in België is te bekijken op deze site:

http://www.abconcerts.be/nl/

Reacties zijn gesloten.