Minister van Financiën Jan Kees de Jager deed in Nieuwsuur een schokkende slip of the tongue over de hypotheekrenteaftrek en het toezicht op de Nederlandse staatsfinanciën. Volgens De Jager is met de Europese autoriteiten in Brussel afgesproken dat ‘Brussel’ nóóit iets te zeggen zal krijgen over het systeem van de hypotheekrenteaftrek. Schokkend, want het doet de vraag rijzen wat andere landen hebben mogen afspreken.
Alarmbellen in huize Leers. Dinsdag 6 december was Jan Kees de Jager op bezoek in het TV-programma Nieuwsuur, waar hij zei dat ‘Brussel’ niets te zeggen heeft over het Nederlandse systeem van hypotheekrenteaftrek. Dit nadat Nieuwsuur hem vroeg of de Europese Unie Nederland onder de nieuwe, strengere begrotingsregels zou kunnen dwingen de hypotheekrenteaftrek af te bouwen of te beperken.
Nee dus, aldus De Jager, want “daar zijn afspraken over gemaakt”. Brussel mág daar niks over zeggen. Nu niet, straks niet, nooit niet. Ineens snap je waarom De Jager en Mark Rutte zo stoer doen over die nieuwe begrotingsregels die opgelegd gaan worden vanuit Brussel: omdat die regels in feite de echte problemen in Nederland nooit zullen aanpakken.
Het betekent ook een bom onder de zogenaamd ‘strenge’ nieuwe begrotingsregels.
Ten eerste bepaalt Nederland kennelijk zelf wel wat een groot zwart gat is en wat niet, ongeacht wat zo’n beetje iedere econoom en accountant met een brein zegt. Zonder twijfel: dat gat is de hypotheekrenteaftrek. We houden een huizenbubbel in stand die qua waarde groter is dan de Spaanse huizenbubbel van voor de kredietcrisis en die ieder jaar groter wordt. De bubbel knapte en stortte Spanje in een zwart gat. Daarnaast verbranden we per jaar zo’n 11 miljard euro aan belastinggeld. Geld dat uitgegeven zou kunnen worden aan zoiets als de zorg, maar dit terzijde.
Ten tweede zei De Jager dat je als land dus vast kunt laten leggen waar ‘Brussel’ wel en niet over gaat. Maar de hele pointe van de strengere begrotingsregels zoals voorgesteld door Merkel en Sarkozy, daarin volop gesteund door Rutte en De Jager, is nu juist dat nationale regeringen gezond financieel-economisch beleid moeten gaan voeren. Daartoe moeten zij middels strenge regels en sancties stevig op de vingers getikt kunnen worden. Die hele exercitie is zinloos als regeringen beleidsonderdelen daarvan mogen uitzonderen. En niet het minste: vriend en vijand zijn het erover eens dat de collectieve hypotheekschuld in Nederland het grootste financiële probleem is voor het land. Dus juist dat moet je dan aan kunnen pakken als EU.
Dan kan je zeggen dat je de hypotheekrenteaftrek wilt behouden omdat dat systeem het mooiste en beste systeem ooit is. Punt is: de Grieken bepaalden zelf ook graag hoe zij hun geld uitgaven. En de Italianen. En de Spanjaarden. Sacre bleu, zelfs de Fransen. En zij vinden al hun zeehondjes net zo belangrijk als Nederlanders de hypotheekrenteftrek. Maar de les die geleerd zou moeten zijn is nu juist dat je euro’s niet meer uit politieke overwegingen de open haard in gooit, wat die landen jaren lang dus wel deden en wat nu resulteert in de eurocrisis.
Wat voor signaal is dit naar de financiële markten? Als ik Kamerlid was zou ik het wel weten: direct kamervragen aan De Jager over zijn uitspraken in Nieuwsuur.
Wat voor afspraken heeft u gemaakt in Brussel?
Klopt het dat er onderdelen zijn van het financieel-economische beleid in Nederland dat uitgezonderd is van invloed van de Europese Unie?
Kunt u bevestigen dat de Europese Unie, ook met de nieuwe begrotingsregels zoals voorgesteld door Duitsland en Frankrijk, niets te zeggen heeft over de hypotheekrenteaftrek?
Klopt het dat ook andere landen zulke afspraken hebben gemaakt voor hun eigen doeleinden? Zo ja, wie en wat voor afspraken zijn dat?
Wat voor signaal denkt u dat u afgeeft richting financiële markten?
(Beeld: Jos van Zetten / Wikimedia Commons licentie)
Communicatiestrateeg en schrijver van het boek ‘Megafoonpolitiek‘. Op Twitter te vinden als @kajleers. Politiek bewust, voormalig financieel-economisch journalist, muziekmaker, professionele kletskous, schrijver. Geeft ook social media-trainingen, denkt graag met je mee over communicatiestrategie. En ja, content is en blijft King.