Categorieën
Analyses Voorpagina

De moeilijke weg naar een kortstondig Rutte-II

Het wordt op zijn vroegst september voordat er nieuwe verkiezingen komen. Dus komt er waarschijnlijk een tussenkabinet, een  ‘Rutte-II’, a la Balkenende-III. Rutte en Verhagen gaan al die tijd niet demissionair met hun duimen draaien, dat is zeker. Wat ook zeker is: hun plannen waar rechts Nederland de vingers bij af zou likken liggen in de vuilnisbak. Maar krijgen Rutte en Verhagen überhaupt nog wel de handen op elkaar in de Kamer, voor wat voor maatregel dan ook?

Het is heel goed mogelijk dat de koningin Rutte en Verhagen vraagt om op een aantal punten overeenstemming te bereiken met de partijen in de Kamer, teneinde tot een klein pakket aan maatregelen te komen dat op een breed draagvlak kan rekenen tot de verkiezingen. Die worden dan uitgevoerd door Rutte-II.

De PvdA, D66, Groenlinks en de Christenunie zijn bereid in de maanden tot aan de volgende verkiezingen moeilijke knopen door te hakken. Iedereen realiseert zich dat er bezuinigd moet worden na het rampzalige non-beleid van het kabinet-Rutte.

Maar het wordt een zeer gecompliceerde puzzel. Want Rutte en Verhagen zullen onder druk van in ieder geval de PvdA en waarschijnlijk ook de Christenunie en Groenlinks enkele gezichtsbepalende bezuinigingen en hervormingen uit het regeerakkoord moeten terugdraaien in ruil voor hun steun. De PvdA en – eerder nog – Groenlinks zijn er zeer op gebrand de bezuinigingen op passend onderwijs, de sociale werkplaatsen en het persoonsgebonden budget terug te draaien.

Het is zeer onwaarschijnlijk dat Rutte en Verhagen tot dit alles bereid zullen zijn. Het gedoogakkoord overboord: goed, dat was toch een PVV-ding. Maar er zijn grenzen.

Mede onder druk van D66 zullen VVD en CDA als reactie aandringen dat eerst de noodzakelijke, harde bezuinigingen en hervormingen worden uitgevoerd die het begrotingstekort terugbrengt onder de 3% van het BNP die Nederland samen met de andere Europese landen heeft opgelegd. Het al dan niet terugdraaien van bezuinigingen op sociaal gebied kan dan mooi een verkiezingsonderwerp worden.

Samsom, Sap en Slob zouden wel gek zijn als zij zich daarvoor zouden lenen. Zo heb je geen enkele zekerheid dat die heftige bezuinigingen inderdaad teniet worden gedaan. Ze zouden het aan hun kiezers niet kunnen uitleggen.

En zo dreigt er een politiek infarct nog vóór het tussenkabinet Rutte-II aan de slag kan. Want nu de PVV gebrouilleerd is krijgt Rutte zonder PvdA, Groenlinks en Christenunie de grote bezuinigingen niet door het parlement. Ongetwijfeld zal Wilders te porren zijn om samen met Hero Brinkman en de SGP voor bepaalde voorstellen te stemmen, zoals het opheffen van stadsdelen in steden. Maar grote bezuinigingen die ouderen en de zorg raken zijn wegens zijn geloofwaardigheid anathema voor Wilders.

Rutte en Verhagen zullen straks met weemoed terugdenken aan die zeven weken in het Catshuis.