Toen ik schreef dat ik ‘de polletiek’ in ging om te knokken voor Amsterdammers die in 2050 ook nog in een stad willen wonen die van en voor iedereen is, was het de bedoeling dat het bij een beschaafde knokpartij zou blijven. Niet dat het zou ontaarden in een wild gezwaai met vuisten. Dat is wel gebeurd en dat levert een aardige les op.
Ik heb mij de afgelopen jaren regelmatig verbaasd over hoe de polarisatie in de Verenigde Staten leidt tot pure haat over en weer tussen vertegenwoordigers van politieke partijen. Men gunt elkaar het licht in de ogen niet, de regel dat een verwijt – ‘spin’, zo u wilt – te allen tijde een kern van waarheid dient te hebben is verlaten. Ronduit liegen is er snel de norm aan het worden, als het al niet de norm is.
De onafhankelijke journalist die aan de bel trekt wordt moeiteloos ingedeeld in het kamp van de tegenpartij. Organisaties als Factcheck.org en Politifact.com worden daarom steeds belangrijker in hun rol als onafhankelijke scheidsrechters.
Als het even kan blijft dat gedoe lekker daar. Dat vond ik toen, dat vind ik nu. Maar dan ontdek je tot je schrik opeens dat het circus toch ook hier de tent aan het opslaan is.
NRC.next, De Pers (LAAT DIE KRANT BLIJVEN!), de NOS, steeds meer media komen zelf met factcheck-initiatieven om leugens te onderscheiden van feiten. Dat het ook hier al keihard nodig is, bewijzen incidenten als rond de veiligheid van het verhogen van de maximum snelheid op de wegen naar 130km/u. Het waren de Pinokkio-factcheckers van De Pers die de leugens van de VVD-kamerlid Charlie Aptroot bloot legden. Maar ook het CDA, D66 en de PvdA komen in dat lijstje voor.
Wat in de VS al noodzaak is, wordt hier dus ook belangrijker. Maar ook op een ander front neemt de verharding, de felheid toe. Dat front is Twitter.
Meezuigen
Ik was er al voor gewaarschuwd, door vrienden, kennissen, goedbedoelende buitenstaanders. Politiek kan een verslavend bedrijf zijn. Je bent volgestort met idealen en de wens die te verdedigen en uit te dragen. Er zijn partijen die het niet met jouw setje idealen eens zijn. Zij komen in de eigen perceptieschaal voor als ‘concurrenten’, ’tegenstanders’ en – als je doordraaft – als gezichtsloze ‘vijanden’.
En ik draafde door.
Op Twitter worden felle debatten gevoerd. Kamerleden die er 24 uur per dag aan bloot staan kunnen erover meepraten, en anders hun voorlichtingsstaven wel. De druk is enorm. Als politiek activist kan je die debatten niet negeren, maar de kunst is wel je eigen waardigheid te behouden en de ander in zijn of haar waardigheid te laten.
De rol van de politiek activist verandert. Op Twitter duiken ook in Nederland steeds meer mensen op die voor hun partij een officiële rol vervullen en die uitdragen op Twitter, ook als persoon. En zelfs als je het niet zo bedoelt, zelfs als je nog zo benadrukt dat je als persoon aan het communiceren bent en je eigen mening uitdraagt, zelfs dan word je gezien als een vertegenwoordiger van je partij. Zo vloeien rollen in elkaar over.
Dit proces van rolvervlechting is niet te stoppen. Dat is de aard van het beestje dat de communicatievorm Twitter heet. Politiek activisten in de VS doen op Twitter de hele dag door niets anders dan elkaar schuimbekkend de maat nemen. Achter hen staan hun cheerleadende aanhangers. Men spreekt louter nog voor eigen parochie. Talk radio, maar dan anders.
Het vervelende is dat blijkt dat je niet altijd in de gaten hebt wanneer je wordt meegezogen in iets. Je leert met vallen en opstaan. Van iedere val leer je iets. Maar soms is het niet voldoende om gelijkvloers te struikelen. Soms moet je jezelf van de Rembrandt-toren mieteren om een harde les te leren.
Welnu, les geleerd.
Concurrenten: ja, tegenstanders: ja. Maar daar houdt het op. Knokken? Ja, maar in een gereguleerde arena als een gentlemanly bokser. Niet doorgedraaid in een freefight kooi. Woorden doen ertoe, ook op Twitter.
Communicatiestrateeg en schrijver van het boek ‘Megafoonpolitiek‘. Op Twitter te vinden als @kajleers. Politiek bewust, voormalig financieel-economisch journalist, muziekmaker, professionele kletskous, schrijver. Geeft ook social media-trainingen, denkt graag met je mee over communicatiestrategie. En ja, content is en blijft King.