Categorieën
Analyses Voorpagina

Grote kans op kabinetscrisis na de zomer

Siege

Als de electorale uitzichten voor VVD en PvdA niet heel snel verbeteren, gooien VVD en PvdA na de zomer het bijltje erbij neer. Het is alle hens aan dek voor Rutte en Samsom.

“In 2017 verwacht ik een andere uitslag”, zei Ronald Plasterk in reactie op de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen tegen Het Parool. Misplaatst optimisme; de kans is groot dat Rutte-2 er dan al lang niet meer zit.

Over twee maanden zijn er Europese verkiezingen. Tenzij er voor 22 mei iets radicaal verandert, wordt dat een tweede zegetocht voor gedoog/oppositiepartij D66. In 2009 haalde D66 al een heel goede uitslag. VVD en PvdA moeten vrezen dat Pechtold dat kunstje nog eens gaat herhalen. Opnieuw een vernederende klap voor Rutte en Samsom.

Maar 22 mei is niet de datum die de coalitie echt vreest. Dat is 18 maart 2015. Dan zijn de verkiezingen voor de Provinciale Staten, die uiteindelijk de zetelverdeling in de Eerste Kamer bepalen. Als er na deze zomer niet een significante verbetering van de electorale vooruitzichten optreedt, gaat in de coalitie serieus de vraag spelen waar men het eigenlijk nog voor doet. Een uitslag zoals bij de gemeenteraadsverkiezingen zou voor de coalitie juist een groter zetelverlies opleveren in de Senaat.

De VVD was al lang klaar met de afhankelijkheid van oppositiepartijen vanwege het ontbreken van een meerderheid in de Senaat. De partij zit echt niet te wachten op nog twee jaar onderhandelen en op de tenen lopen. De PvdA vond het stiekem juist niet erg compromissen te moeten sluiten: dat haalde de scherpe randjes van VVD-voorstellen af.

Beleidsinhoudelijk is dat natuurlijk reuze leuk voor de PvdA, maar politiek scoren doe je er dus niet mee. Kiezers krijgen slechts mee dat harde bezuinigingsvoorstellen van de PvdA moeten worden verzacht door anderen, die daar vervolgens voor beloond worden.

Dat steekt. Dat ergert. Dat leidt tot chagrijn. Dat leidt tot het zoeken van een reden om de boel te laten ploffen.

Rutte, Zijlstra, Asscher en Samsom zullen als de Tom Poezen van de coalitie een list moeten verzinnen om aan Pechtold’s houdgreep te ontkomen. De vraag is welke list, en zal die list acceptabel zijn voor beide partijen?