Het kabinet heeft een mega-deal gesloten met pensioenfondsen en verzekeraars, en slaat daarmee twee vliegen in één klap. Ten eerste krijgen banken financieel meer lucht, wat de kredietverstrekking moet helpen, en ten tweede wordt via een omweg alsnog een nationale investeringsbank opgericht. Die moet ook investeren in bedrijven, bijvoorbeeld via kredieten.
Na jaren van gesteggel stappen pensioenfondsen en verzekeraars eindelijk in de Nederlandse hypotheekmarkt. Gesteggel, want behoorlijk wat (grotere) pensioenfondsen wilden al een tijd best investeren in de veilige Nederlandse woningmarkt.
Er was alleen één probleem: zij en de verzekeraars wilden helemaal géén risico lopen. Heel in het kort betekent dat: ze wilden wel de lusten, maar niet de lasten. De praktische invulling daarvan was de eis dat de belastingbetaler een eventuele investering van A tot Z veilig zou stellen door middel van overheidsgaranties.
Dat zag het kabinet natuurlijk niet zitten. De kern van investeren is nu juist dat je ook risico’s loopt. Met dat risico verdien je immers geld; je gokt erop dat je investering op termijn goed afloopt. De overheid had geen zin om de risico’s op zich te nemen door staatsgaranties. Bovendien zou dat mogelijk – en terecht – stuiten op bezwaren vanuit Brussel.
Toch worden de risico’s in de nieuwe plannen (voorzover nu bekend) alsnog volledig afgedekt door de staat. Wat is er dan gebeurd? Simpel: het kabinet heeft een mega-deal gesloten waarmee het twee grote problemen in één keer oppakt. Wat er gaat gebeuren, is dit:
1. Banken meer lucht
De hypotheken – naar verluidt alleen die met Nationale Hypotheek Garantie, dus ze zÃjn eigenlijk al gegarandeerd – blijven bij de banken op de balansen staan en worden gesecuritiseerd. Dat betekent plat gezegd dat de portefeuille op waarde geschat wordt, daar wordt een waardepapier van getrokken en dat gaat naar het hypotheekfonds. Dat fonds geeft op basis van dat waardepapier obligaties uit. Pensioenfondsen en verzekeraars kopen die obligaties dan. De overheid garandeert die obligaties, waardoor de investering voor de pensioenfondsen en verzekeraars feitelijk risicoloos wordt.
De investeringen vloeien naar de banken, die daarmee een extra financieringsbron krijgen. Daardoor kunnen de banken sneller hun buffers aanvullen en voldoen aan de strengere Basel-III eisen voor kapitaalreserves en de verhouding schuld versus eigen vermogen.
Welk probleem hoopt het kabinet hiermee op te lossen? De totaal tot stilstand gekomen kredietverstrekking aan bedrijven en burgers. Banken zijn vooral bezig de kapitaalbuffers te verhogen.
2. Oprichting nationale investeringsbank
OK, dat zijn de banken. Maar waarom ging het kabinet dan toch overstag wat betreft de staatsgaranties?
Omdat de pensioenfondsen en verzekeraars zich in ruil voor de staatsgaranties committeren aan het investeren in wat Het Financieele Dagblad op basis van bronnen het ‘Nationaal Investerings Instituut’ noemt. In feite wordt zo dus een nationale investeringsbank opgericht, een wens van onder andere coalitiepartner PvdA. Stond niet in het regeerakkoord, maar komt er nu toch.
Die investeringsbank gaat investeren en kredieten verstrekken. Het Financieele Dagblad meldt dat een al bestaand kredietfonds voor het midden- en kleinbedrijf ook wordt vergroot met hulp van verzekeraars en pensioenfondsen; ook dat past in het plaatje.
Welk probleem hoopt het kabinet hiermee op te lossen? De kredietverstrekking aan het bedrijfsleven, met name het midden- en kleinbedrijf.
Samen met het al uitgelekte plan om het bedrag dat je belastingvrij mag schenken op te hogen tot €100.000 (mits het in woningen gestoken wordt) lijkt het erop dat het kabinet serieus werk probeert te maken van het weer op gang brengen van bedrijfsinvesteringen.
Kabinet trekt op slimme wijze investeringen los
Het kabinet slaagt er dus in geld los te peuteren bij andere spelers op de financiële markt zonder zelf te hoeven smijten met belastingmiljarden. De hypotheken waar het om gaat zijn volgens de Volkskrant-berichtgeving immers uitsluitend hypotheken met Nationale Hypotheek Garantie, dus staatsgaranties voor de obligaties van het hypotheekfonds zijn in de kern al gedekt door het NHG. Dat verkleint de risico’s voor de belastingbetaler navenant.
Communicatiestrateeg en schrijver van het boek ‘Megafoonpolitiek‘. Op Twitter te vinden als @kajleers. Politiek bewust, voormalig financieel-economisch journalist, muziekmaker, professionele kletskous, schrijver. Geeft ook social media-trainingen, denkt graag met je mee over communicatiestrategie. En ja, content is en blijft King.