Categorieën
Analyses Meningen Verkiezingen Voorpagina

Oplossingen voor Wilders-stemmers

Joost Zwagerman zorgt met zijn artikel ‘Links helpt Wilders door PVV-kiezers te kleineren’ voor beroering bij vast niet alleen de linkse partijen, maar ook het CDA. Alle partijen die de afgelopen jaren kiezers verloren aan Geert Wilders – de PvdA, de SP, het CDA – breken zich het hoofd over hoe ze die kiezers kunnen terughalen. Er zijn politici die Zwagerman’s visie delen, maar de discussie stokt zodra het over de oplossingen gaat die de Wilders-kiezers willen zien.

Eberhard van der Laan, tegenwoordig burgemeester van Amsterdam en voormalig minister van Integratie en Wijken, is PvdA’er en één van zijn ambities is het terughalen van oud-PvdA-kiezers bij Geert Wilders. Dat is niets nieuws, hij heeft dit vaak herhaald tegen iedereen die het maar horen wil. “Die mensen, dat zijn ónze mensen!”, foetert hij te pas en te onpas. Ook een Tweede Kamerlid als Jacques Monasch steekt niet onder stoelen of banken dat zijn PvdA veel kiezers in de steek gelaten heeft. En dan juist mensen als in Sterrewijk in Utrecht, zoals een diepgaand onderzoek van Forum uitwijst.

Jan Marijnissen, nog steeds voorzitter van de SP, heeft zich regelmatig uitgelaten over die groep kiezers. Wat hen beweegt. Ook hij vindt dat die kiezers eigenlijk op de SP zouden moeten stemmen.

Het CDA lijkt met een soort experiment bezig: een deel van die partij denkt naar de PVV overgelopen kiezers terug te kunnen halen door zich dicht tegen Wilders aan te nestelen. In de beste CDA-tradities probeert de partij zich als een kameleon aan te passen, in de hoop dat de kiezers de kopie boven het origineel verkiezen.

Het probleem is dat de Van der Laans, de Monaschen, de Marijnissens en de Maxime Verhagens in Nederland zeer waarschijnlijk Zwagerman’s analyse – het ‘wat’ – in grote lijnen onderschrijven, maar dat het ‘hoe’ onduidelijk blijft. Hoe haal je die kiezers terug zonder je eigen idealen geweld aan te doen?

Het onderzoek van Forum beschrijft voor de zoveelste maal wat PVV-kiezers op sociaal-cultureel vlak beweegt. Kennelijk slaan de verhalen over de islam van Wilders onder die kiezers niet erg aan, het is vooral de weerzin tegen de komst van buitenlanders in de eigen wijk die kiezers niet aanstaat. Ook het feit dat sommige van die buitenlanders woningen toegewezen krijgen en soms overheidshulp voor van alles en nog wat ontvangen, stuit deze mensen tegen de borst. En deze mensen hebben het lang niet altijd beter dan die buitenlandse mensen; in veel gevallen is hun financiële positie even erbarmelijk.

Maar de oplossingen die de klagende PVV-kiezers vervolgens aandragen voor de problemen, zijn lastig uit te voeren voor partijen die niet dezelfde oplossingen als de PVV bieden.

Want wat moet een PvdA met een oplossing als “alle buitenlanders het land uit”? Wat moet het CDA met een voorstel als “ontwikkelingssamenwerking naar nul, eigen volk eerst”? Hoe gaat de SP het idee om “alle uitkeringen voor buitenlanders af te schaffen” verkopen zonder de eigen idealen op dat punt in te leveren?

De oplossingen die veel PVV-kiezers eisen druisen dus op vele fronten in tegen de idealen van de partijen die de kiezers kwijt raakten. Daarmee bevinden de partijen zich in hetzelfde dilemma als tijdens de opkomst van Pim Fortuyn, die veel van dezelfde kiezers aan zich bond, en waar die partijen toen ook geen oplossing voor hadden.

Hoe correct Zwagerman’s analyse ook is, je kunt van politieke partijen moeilijk verwachten dat ze zich in onwaarachtige hoeken gaan drukken teneinde een bepaalde groep kiezers terug te halen. Dat zou ten eerste het inhoudelijke failliet van die partijen betekenen, en ten tweede wat nog rest van hun huidige kiezers  woedend wegjagen, onder hen vast ene Joost Zwagerman.