Categorieën
Analyses Voorpagina

PvdA Amsterdam terug naar de tekentafel

HoofdkwartierD66 krijgt zijn zin: voor het eerst sinds 1946 zal de Partij van de Arbeid niet meebesturen in Amsterdam. Dat was vanaf de gemeenteraadsverkiezingen de inzet van D66, die met de VVD ‘over rechts’ wilde gaan regeren. Groenlinks maakt het nu mogelijk. Voor de PvdA Amsterdam breken ingewikkelde tijden aan.

Het is zoals media berichtten: PvdA-leider Marjolein Moorman had in de gesprekken met D66 en Groenlinks aangegeven ver te willen meegaan in het basisakkoord dat de twee partijen samen hadden opgesteld. Dat maakte het lastig voor D66 om de sociaaldemocraten op de inhoud af te wijzen. Toch deed D66-leider Jan Paternotte tijdens een persconferentie alsof het daar aan lag.

Dat was natuurlijk niet zo. Voor D66 was het van meet af aan het doel om de plaats van de PvdA in het middelpunt van de Amsterdamse macht in te nemen. Waarvan akte: D66 vervangt de PvdA in het vorige college, dat bestond uit PvdA/Groenlinks/VVD. Nu komt er een college van D66/Groenlinks/VVD.

Met de strategische zet parkeert D66 de PvdA in een moeilijke positie. De sociaaldemocraten moeten de strijd aan op twee fronten. Aan de ene kant is er het college, aan de andere kant de SP. (De SP, overigens, die volgens D66-spin weigerde de verantwoordelijkheid te nemen voor de uitvoering van de zorgbezuinigingen van het Rijk.)

Schitteren of sterven in de oppositie
Inhoudelijk wordt het al lastig genoeg voor de PvdA.  Ze moet oppositie voeren tegen de hervormingsagenda van de eigen regeringspartij in de zorg, de sociale zekerheid en de woningmarkt. Onder de uitvoeringsagenda van de hervorming van de Amsterdamse jeugdzorg prijkt daarnaast prominent de handtekening van de PvdA. En dan is er nog de persoonlijke loyaliteit aan de voormalige Amsterdamse partijleider, Lodewijk Asscher – nu het gezicht van veel van die hervormingen.

Bij dit alles komt dat de PvdA recentelijk in de gemeenteraad heeft aangegeven zich te kunnen vinden in veel van wat D66 en Groenlinks hadden opgeschreven in hun basisakkoord. Dat maakt het niet makkelijker om  op die punten straks geloofwaardig ten strijde te trekken.

Grote uitdaging
Het wordt kortom nog een hele toer voor Moorman en de haren om twee of drie aansprekende thema’s te vinden waarmee ze het bestuur van D66, Groenlinks en de VVD structureel lastig kan maken zonder zichzelf in de voet te schieten.

Het ligt in de rede dat de PvdA het inhoudelijk toch zal zoeken in de (huur-)woningmarkt, de zorg, stadseconomie en het onderwijs. Het verschil met de SP zit hem erin dat de PvdA niet alleen maar ’tegen!’ roept, maar ook met alternatieve plannen moet komen.

Maar voor dit alles ligt er een belangrijkere klus: het omschakelen van een bestuurders-naar een oppositiementaliteit. Risicomijdend gedrag, ruim voorradig in het DNA van een bestuurderspartij, past daarbij niet. Eén voordeel is er alvast: men hoeft niet meer automatisch stil te staan bij de vraag: “wat zou onze wethouder er van  vinden?”