Categorieën
Analyses Voorpagina

Rutte-2 gevangen tussen hoop en vrees

munch

Heel Nederland lijkt het inmiddels luidkeels te roepen: stop nou eens met dat bezuinigen! Maar Oostindisch doof gingen de bewindslieden van Rutte-2 op vakantie. De zes miljard extra bezuinigingen staan en nu even een cerveza, por favor. De coalitie van VVD en PvdA zit gevangen in een perfecte storm van angst en onzekerheden. 

Het is niet populair, maar om een idee te krijgen van wat zich in de hoofden van mensen afspeelt kan het geen kwaad om je af en toe in hun schoenen te verplaatsen.

Stel, je bent leider van een coalitiepartij die in beginsel liever een Keynesiaanse stimuleringspolitiek voert in tijden van economische crisis. En stel, je bevindt je in precies zo’n crisis.

Maar stel, je coalitiepartner vindt dat er in het afgelopen jaar al veel te veel uit het regeerakkoord afgezwakt is door deelakkoorden en aanpassingen die als politiek gezichtsverlies worden weggehoond. En stel, die geërgerde coalitiepartner is echt klaar met al die aanpassingen, wil een punt maken naar de eigen achterban en zegt: die bezuinigingen kómen er, niet doorschuiven maar aanpakken.

Even een aardige illustratieve anekdote tussendoor. In een debatje ergens zei hoogleraar economie Bas Jacobs tegen Diederik Samsom dat het kabinet nu even helemaal moet kappen met bezuinigen, waarop Samsom tot verbijstering van Jacobs vroeg: “maar waar moet ik dan wél op bezuinigen?” Jacobs legde Samsom’s reactie uit alsof Haagse politici inmiddels zo verstrengeld zijn met de bezuinigingsgedachte dat zij zich niet bezuinigen gewoon niet kunnen voorstellen. Het zit heus anders: Samsom weet dat hij gewoon niet bij Rutte en Zijlstra aan moet komen met de eis te stoppen met extra bezuinigen. Dat betekent het einde van het kabinet.

Terug naar de hypotheses.

Stel ook nog even dat in Haagse kringen serieus de overtuiging leeft dat als de regering de teugels laat vieren, de financiële markten dat meteen afstraffen met een verlaagde kredietbeoordeling, waardoor de rente op Nederlands schuldpapier toeneemt. En de overheid dus meer rente moet gaan betalen over aangegane schulden.

Stel daarbij dat het allerminst zeker is dat nu niet bezuinigen meteen leidt tot een economische opleving, gevolgd door snelle banengroei. En stel ook dat er een sterk vermoeden is dat een bezuinigingsstop alleen een grotere staatsschuld oplevert en verder niks, omdat gezinnen toch zullen blijven bezuinigen en schulden aflossen, in plaats van geld uitgeven om de economie te stimuleren.

Wat levert dit alles op? Een stel konijnen dat, ondanks alle stoere praat, verstard van angst in de koplampen van de aanstormende auto staart. Moeten ze naar links springen, moeten ze naar rechts? Ze weten het niet. Links is een struikgewas vol vossen, rechts een wolvenbos. Maar één houvast hebben ze: elkaar. En dus grijpen ze elkander stevig vast in de hoop dat het de auto zal zijn die op het laatste moment afzwenkt.