Categorieën
Analyses Verkiezingen Voorpagina

Waar blijft de Cohen-killer?

Geloof het of niet, maar de PvdA kan niet wachten op het opstaan van de voorman van ‘rechts’. Wordt het Mark Rutte van de VVD, of toch Jan Peter Balkenende van het CDA? Cohen’s team maakt het niet zo heel veel uit wie het wordt, als er maar een kandidaat opstaat tegen wie men Cohen af kan zetten.

De reden voor de stille PvdA-hoop op een duidelijke kandidaat ‘op rechts’ is simpel. In een campagne werkt niets beter dan het totale debat en speelveld verengen tot een strijd tussen twee personen. Het voordeel is duidelijk: als de media alleen maar berichten over de strijd ‘Kandidaat A versus Kandidaat B’, komen de andere kandidaten nauwelijks aan bod.

Daarnaast biedt het de kiezer een handige keuze tussen A of B – links of rechts – en dat is precies de keuze die je als middenpartij wilt voorleggen. De kandidaten kunnen zich tegen elkaar afzetten, en dus zichzelf beter ‘kleuren’ en zodoende profiteren van zowel positieve als negatieve argumenten om voor een kandidaat te zijn. (Positief: Ik vind kandidaat A erg goed. Negatief: Ik ben tegen kandidaat B, en dus stem ik kandidaat A.) De PvdA heeft een voorkeur voor een strijd met Rutte en zijn VVD, daar de PvdA zich vergeleken met die partij als veel socialer kan afzetten.

Aan de rechterkant van het politieke spectrum kent men de voordelen van een tweestrijd ook maar al te goed en daarom zullen zowel Balkenende als Rutte hun best doen om in de laatste vier weken voor de verkiezingen boven te komen drijven als de drakendoder die het rechtse dorp moet beschermen tegen het linkse gevaar uit Sodom & Gomorra.

Maar wie wordt het? Jan Peter Balkenende’s magnetische aantrekkingskracht lijkt definitief uitgewerkt. Het CDA staat op een fors verlies – van 41 in 2006 naar tussen de 26 à 30, afhankelijk van welke peiling je gelooft – maar de VVD stijgt, van 22 zetels in 2006 naar 22 à 28. (Politiekebaromer.nl en Peil.nl verschillen fors, TNS-Nipo houdt het in de laatste peiling op 25.)

Maar Balkenende noch Rutte lijken definitief door het ijs te breken onder rechtsige kiezers, terwijl Geert Wilders wegzakt. Die lijkt nu toch gebukt te gaan onder het gebrek aan vertrouwen in leiderschap dat hij onder veel rechtse kiezers geniet. Echt enthousiasme op rechts is er niet voor Balkenende of Rutte, en dat is een belangrijke graadmeter voor de stembusopkomst van rechtse kiezers op 9 juni.

Als de enige motivatie op rechts een negatieve is, namelijk dat Cohen geen premier mag worden omdat dan de PvdA ook de grootste partij zal blijken te zijn, dan is dat bij voorbaat al niet genoeg om genoeg mensen uit hun holen te trekken om op 9 juni iemand anders dan Cohen op het premierspluche te zetten.

Stilte schaadt Cohen
Tegelijkertijd begint het enthousiasme voor Cohen ook wat te tanen. In de meest recente peiling van Synovate zakt de PvdA terug van 33 naar 30 zetels. Dat komt mogelijk doordat de campagne Cohen om onverklaarbare redenen wat in de luwte houdt. Zelf verklaart hij dat door te zeggen dat hij officieel nog geen lijsttrekker is, al weerhoudt dat hem er niet van interviews te doen met geselecteerde media met een groot bereik.

Wellicht heeft het ermee te maken dat het poppetje nu al enige tijd geleden uit het doosje is gesprongen, maar dat het poppetje sindsdien weinig te melden heeft gehad. Ja, er is een concept-verkiezingsprogramma gepresenteerd maar dat leverde geen nieuwe inzichten of verrassingen op, behalve nationale akkoorden voor sociaal beleid en democratisering, twee ideeën die op zijn zachtst gezegd nogal lauw werden ontvangen. Voorts is er een boek over hem verschenen dat niet in alle opzichten erg positief over hem was, en verschenen er in de media verhalen over de vermeende narrigheid van de man.

Dat zijn gevaarlijke ontwikkelingen. Cohen is voor veel Nederlanders buiten Amsterdam een relatief onbeschreven blad. Als campagneteam kan je het je niet veroorloven om dat lege A4’tje ingevuld te laten worden door anderen. Je moet te allen tijde meester blijven over je eigen boodschap en je eigen kandidaat. Als de PvdA-campagne serieus van plan is om Cohen op de achtergrond te houden tot aan 24 april, de dag van het congres van de PvdA, dan biedt dat kansen voor zijn tegenstanders. Bovendien kan Cohen op de 24e maar beter met een inhoudelijk retesterke centrale boodschap tevoorschijn komen, eentje die staat voor prikkelende verandering, want Wilders’ aftocht is begonnen, waarmee het ‘de boel bij elkaar houden’ aan belang inboet.